فستبصر ويبصرون﴿5﴾
5.Фасатубсиру ва юбсирун:
Пас хоы| дид ва ишон низ хоыанд дид, ки:
بأيّيكم المفتون﴿6﴾
6. Би аййикумул-мафтун:
Бас кадом яке аз шумо девонаг| доред?
Яъне ба зуд| ё Муыаммад, (с) мебин| ва цавмат ва мухолифони ту яъне куффори Макка чун нозил шавад азоб хоыанд дид, ки кадоме аз шумо девона ыастед.
Ин сура бештар дар нисбати Ал Валид ибни Муьира ва Аб;щаыл нозил шуд. Вацте ыазрат (с) мардумро даъват мекарданд, мушрикони араб мегуфтанд, ки ба Муыаммад (с) щину шайтон ёр шудааст. Аллоы таъоло мег;яд фардо хоыанд дид, ки к| девона шудааст ва ба к| шайтон ёр шудааст.
إن ربّك هو أعلم بمن ضلّ عن سبيله وهو أعلم بالمهتدين﴿7﴾
7. Инна раббака ыува аъламу биман залла ъан сабилиыи ва ыува аъламу бил муытадин:
Албатта Парвардигори ту ; донотараст ба касе, ки ьалат кардааст роыи ;ро ва ; низ донотараст ба роыёфтагон.
Ба таыциц девона оныоянд, ки аз ацле Худованд ба оныо додааст манфиат набардоштанд ва ацлро дар щои худ ба кор набурданд то аз азоб нащот ёбанд ва некбахту саодатманд бошанд. Ин се оя мурощиат ба ыазрати Расул (с) буд, ки аз он чи мушрикон мег;янд маызуну дилхаста ва р;ыафтода нашавад. Аллоы таъоло мег;яд ыама барои ман маълум аст, к| ба роыи хато рафтаву гумроы гашта ва ба залолат дучор гардидааст ва к| ыидояту роыи рост ёфтаву аз зумраи растагорон аст.
Ояи минбаъда такиди Аллоы таъоло ба фиристодашудааш (с) аст, ки мефармояд итоъати мункиронро макун ва пайрави хулци хабиси оныо машав.
فلا تطع المكذّبين﴿8﴾
8. Фало тутиъил муказзибин:
Бас итоат макун дур;ь пиндорандагонро (ба дини ислом).
Ыангоме, ки сардорони куффори Макка Расул (с)-ро барои ворид шудан ба дини падаронашон даъват намуданд, Аллоы таъоло ;ро аз ин манъ сохту наый кард, ки оныоро итоат накунад. Зеро оныо ашхосе буданд, ки дур;ь ыисобиданд рисолати ыазрат (с)-ро ва Цуръонро ба хотире, ки Аллоы таъоло ба ; шаръи мустацим ва хулци азимро инъом кардааст бинобар ин бухлу ыасад варзиданду бардошт накарданд.
ودّوا لو تدهن فيدهنون﴿9﴾
9.Вадду лав тудыину фаюдыинун:
(Оныо) орзу карданд, ки мулоимат кун| то ишон низ мулоимат кунанд (нарм шаванд дар нисбати ту).
Дар дин муросои ацидав| мумкин нест! . Оныо мушриконанд, ки дар баъзе корыои дин| хушомадро пеша мекунанд. Тавре ба ту ай Муыаммад (с), пешниыод кардаанд то ту парастиши бутыои оныоро кун| ва оныо парастиши Худои туро кунанд, ту санои буту санамыои оныоро г;й ва оныо Худои туро ыамду сано г;янд. Аллоы таъоло мефармояд: ыещ гоы аз паи чунин таклифыо марав, зеро ин далели р;шан аст ба заъифии ацидаашон. Охир агар оныо худоыои худро бузург медонистанду аз азоби ; метарсиданд ыещ вацт ба ибодати Худои ту роз| намешуданд. Акнун ки бо ту дар ибодат сулыро пеша мекунанд маълум мешавад, ки оныо хуб медонанд, ки аз худоыояшон на нек| ба вуц;ъ меояд ва на бад|, вале ин ыацицатро нодида мегиранд ё дидаву дониста онро р;п;ш мекунанд.
ولا تطع كلّ حلاّف مهين﴿10﴾
10.Ва ло тутиъ кулла ыаллофин маыин:
Ва итоъат макун ыар бисёр цасамхори ыациру фощирро.
Ай Муыаммад (с), фармони касеро, ки ба ыаццу ботил бисёр цасам мех;рад ва ин иыонат кардани азамати Аллоы таъоло аст цабул макун, ки чунин шахс фощиру ыацир аст.
همّاز مّشّآء بنميم﴿11﴾
11.Ыаммозим машшоим бинамим:
(Ва) ыар айбгирандаро (ва) ыар равандаро ба суханчин|.
Ва пайрави макун ба ашхоси хурдагиру айбгиранда ва ьайбаткунанда, ки бо ин амалашон г;шти бародарони худро мех;ранд ва на ба наммому суханчинон, ки сухан аз як мащлис ба мащлиси дигар мебаранд то нифоц дар роыи Худо воцеъ кунанд. Оныо низ ыациру фощиранд оныоро итоъат макун.
مّنّاع لّلخير معتد أثيم﴿12﴾
12.Манноил-лилхайри муътадин асим:
(Ва) ыар манъкунанда молро, аз ыад гузаштаи гунаыкорро.
Ва ыар касе, ки дар сарф кардани мол бахил аст ва дар садаца додан мумсик| мекунад ва дар роыи Худо золиму тащовузкор аст бо зулму душманияш гунаыкори аз ыад гузашта аст пайрав| макун.
عتلّ بعد ذلك زنيم﴿13﴾
13.Ъутуллим баъда золика заним:
(Ва) ыарсахтр;й (бер;) баъд аз ин мулыац ба цавмеро.
Яъне он кас, беору бешарму бер; буда, сахтдилу бефаым аст илова бар ин сифатыои бади вай ин ки ибни зино (ыаромзода) ыам ыаст. Ин сахттарин ва цабеытарин сифат аст. Чунин фардро насаб саыеы нест ва арабыо ;ро "даъй" (омад) мег;янд. Ин ишора ба Алвалид ибни Муьира аст, ки тайи 18 сол касе намедонист писари кист. Таныо чун ба синни 18 расид нафаре изыор дошт, ки ; яъне Алвалид писари ман аст. Маълум аст, ки чун нутфа хабис бошад валад ыам хабис мешавад. Вацто ки ин сифоти хабиса дар ; бараъло зоыир аст, чунин шахсро итоат макун!!!
Дар ривоят омадааст, ки чун ин оёт нозил шуд Валид назди модар омад ва гуфт: Худои Муыаммад (с) маро ба 9 сифат муаррифи кардааст, ки ыама он дар ман зоыир аст магар якто, мег;яд маро, ки заними ыаст|. Агар росташро ба ман наг;й, бо ин корд саратро аз танат щудо месозам. Модараш гуфт: Падарат инин (ыез) буд, аз дасташ кори шаб намеомад, барои зоеъ нашудани молу мирос баъд аз сарамон як ч;понро бар худам цодир гардонидам ва ту валади ; ыаст|. Баъди ин Валид фаымид, ки дар ыацицат ыаромзоидашуда аст. Ва он 9 сифат ин аст :
1.Ыаллоф – бисёр цасамх;р.
2.Моыин – бадгумон, дур;ьг;й.
3.Ыаммоз – мардумонро айб кунанда.
4.Машшоим бинамим – суханчин.
5.Манноъим лилхайр – монеъи хайру эысон.
6.Муътадим – тащовузкор.
7.Осим – сергуноы, пургуноы.
8.Утуллин – даьалмуомила.
9.Заним – ыаромзоидашуда.
أن كان ذا مال وبنين﴿14﴾
14.Анкона зо молин ва банин:
Ба сабаби он ки ыаст соыиби мол ва фарзандон.
Валид ибни Муьира хеле бадавлат ва соыиби моли бисёру фарзандони зиёд буд. Табиист, ки инсони камхирад бо соыиб шудани чунин ашё фахру ьурур варзида нописанди мардумон мекунад, сифатыои пасту разилаи дигар дар ; пайдо мешавад ва шукри неъматыое, ки Аллоы таъоло ба ; додааст ба що намеорад. Валид ибни Муьира, ки ин 9 сифати пасту зиштро дар худ дошт боз Аллоы таъоло як сифати нангинеро ба ; нисбат медиыад, ки он ыаромзода будани вай аст. Инро дониста ; якбора кофиртар ва бадбахттар гашт.
إذا تتلى عليه ءَياَتنا قال أسَاطير الأوّلين﴿15﴾
15.Изо тутло алайыи оётуно цола асотирул-аввалин:
Чун хонда шавад бар вай оятыои моро г;яд: афсонаыои пешиниёнаст.
Ба он фощири бадбахт ыар гоы, ки оёти Цуръон хонда мешавад аз р;и изо (озор) расонидан ва масхара намудан мег;яд, ки ин ыама хурофот ва афсонаыои пешиниёнаст,ки Муыаммад (с) онро бофта ба Худо нисбат медиыад ва худро Расул эълон доштааст. Худованд ба ин Валид ба азоб гирифтор шуданашро ваъда дода хушдор медиыад, ки:
سنسمه على الخرطوم﴿16﴾
16.Санасимуыу ъалал-хуртум:
Зуд аст доь хоыем ниыод бар бинияш.
Аллоы таъоло мег;яд мо ин худоношиносро ба наздик| нишонае бар хартумаш хоыем ниыод, ки то маргаш ;ро бо ин нишона хоыанд шинохт.
Ташбеыи бин| инщо ба хартум омадааст, ки хартум дар фил ва хинзир дида мешавад ва ин дар сатыи хор| ва паст| царор доштани инсон аст.
Говону харони борбардор
Беы аз одамони мардумозор.
Ба таыциц Валид р;зи щанги Бадр аз зарби корд аз бинияш захм бардошт ва пайи он то марг дар ; боц| монд. Ин сурати ;ро зишт намуд. Зеро пай ва доьи дар р;й буда бад аст ва маыз дар бин| буда аз он бадтараст. Ба ин хотир, ки зинати зиёди ыусни р;й аз бин| аст. Тасаввур кунед р;и бебин| ч| гуна бад менамояд.
