Ва щамиъу афъолил ъибоди минал ыаракати вассукуни касбуыум ъалал ыацицати валлоыу таъоло холицуыо.
Ва щамиъи феъли бандаыо ч| аз ыаракат ва ч| аз сукунат, ч| куфру имон ва ч| тоъату исён ихтиёр ва касби худи бандаыо аст. Ин на мащоз асту на икроыу на ьалаба, балки ыамаи инро бандагон аз р;и ихтилофи ыавою ыавас, майлу хоыишашон ихтиёр мекунанд.
Аллоы таъоло холицу эщодкунандаи феълыои банда аст мувофици иродаи худ. Аммо касбу интихоби феъл аз с;и банда ба амал меояд. Косиб ба касбаш мустацил нест, аммо холиц ба халцаш мустацил аст.
Ыазрати имоми Аъзам (разияллоыу аныу) гуфтанд: Ицрор мекунем, ки албатта банда бо щамиъи аъмолаш ва ицрораш ва маърифаташ махлуц аст мар Аллоы таъолоро. На чунон аст, ки аыли “м;ътазила” ацида доранд.
Ва ыия куллуыо бимашиятиыи ва илмиыи ва цазоиыи ва цадариыи.
Ва ыама афъол аз хайр бошад ё шар агарчанде, ки касби банда бошад ыам ба машияту иродаи Аллоы таъоло аст ва ба илми \ ва мувофици ыукму цазову цадари вай аст.
Ваттоъату куллуыо конат вощибатан биамриллоыи таъоло ва бимуыаббатиыи ва биризоиыи ва илмиыи ва машиятиыи ва цазоиыи ва тацдириыи.
Кулли тоъатыо ки шомили фарзу вощибу суннату мустаыаб ва ыар мицдоре, ки бошад хоы кам ва хоы бисёр вощиби амри Аллоы таъолоанд ба муыаббату ризоияту илму машият ва цазову тацдири худи Аллоы таъоло аст мувофиц бо он чи, ки дар Лавыулмаыфуз сабт рафта буд. Ыамаи ин ба мицдоре, ки Аллоы таъоло тацдир кардааст ыосил мешавад (ниг сураи “Анфол” ояти 46, “Оли Имрон” ояти 76-134, “Бацара” ояти 222, “Моида” ояти 119).
Вал маъоси куллуыо биъилмиыи ва цазоиыи ва тацдириыи ва машиятиыи ло бимуыаббатиыи ва ло биризоиыи ва ло биамриыи.
Ыама гуноы хоы саьира бошаду хоы кабира ба илми \ таъоло ва цазои \ ва тацдири \ ва иродаи вай аст, на ба муыаббату ризо ва амри \.
Иродату машият ом буда бар феъли писандида ва ьайри писандида вобастаг| дорад. Аммо ризо, муыаббат ва амр ба эысон: ба кори дурусту савоб вобастаг| дорад. Аз ин хотир ба цазои \ ва тацдири \ то щое, ки аз Аллоы таъоло аст бояд роз| шуд ба чи навъе ки бошад, агар иродаи \ таъоло намебуд, ыаргиз ыещ чиз ба вуц;ъ намеомад (ниг. “Оли Имрон”ояти 32-57, “Аззумар”ояти 7, “Наыл”ояти 90) . Ба хилофи амри \ набояд роз| шуд, чунки кори наы| зидди амр аст, бинобар ин тасаввур карда намешавад куфрро ин ки ба амри \ таъоло бошад, ин цавл назди салафи солиыин маъруфу машыур аст. Масалан вацто ки тацдири касе кофир| бошад бояд то щое, ки аз Аллоы таъолост ба тацдир бояд роз| шуд, локин вацто ки банда куфрро касб мекунад ризо набояд шуд, чунки хилофи амри \ таъоло шуд, зеро ризои куфр куфр аст. Ва касбу ихтиёр аз щониби худи банда аст, на дар оне ки тацдир. Валлоыу аълам.