Дар
ваќти мусибат ва њодисањо њамроњи њамсарат бош!
Пўшида нест, ки зан нисбат ба мард сабру тањаммули кам
дорад. Бинобар ин ба мард вољиб аст, ки њангоми мусибат дар љониби њамсараш
бошад, ўро собитќадам созад ва ањаммият дињад ва фазлу баракати Худованд (љ)-ро
барояш хотиррасон кунад.
Масалан, падараш
вафот карда аст ё модараш ё ягон наздикаш бошад, дар ин ваќт аќли зан
дар љояш нест, гоње гиря мекунад ва гоњо дод мезанад. Вуљуди шавњар дар он ваќт
ањаммияти зарури дорад, то занро собитќадам созад ва аз анљоми корњои ѓалат боз
дорад, ки эњтимоли судури он њангоми мусибат вуљуд дорад.
Анас (р) ривоят мекунад, ки Паёмбар (с) аз назди зане
гузашт, ки барои марги кўдакаш мегирист, пас ба ў гуфт: «Аз Худованд (љ) битарс
ва сабр кун». Он зан гуфт: Ба мусибати ман ањаммияте намедињї. Баъд аз
рафтани Паёмбар (с) ба он зан расониданд, ки ў Паёмбар (с) буд. Ин хабар ба ў
хеле гарон афтод. Назди дарвозаи Паёмбар (с) шитофт ва дарбоне надид ва ба Паёмбар
(с) гуфт: Эй Расули Худо туро нашинохтам. Паёмбар (с) фармуд: «Сабр назди
садама авло аст».
Дар зоњир заљр намудани Паёмбар (с) он занро ва панду
андарзњои ў (с) ба он зан нишон медињад, ки ў на танњо гиристааст, зеро муљарради
гиря намудан барои мурда њаром нест, лекин дар зоњир гиряи ў махлут ба нола буд
ва ин муносиби сухани ў (с): «Аз Худо битарс ва сабр кун», мебошад.
Ќуртубї мегўяд:
«Дар зоњир гиряаш омехта бо нола ё ѓайри он буд, аз ин
рў ўро ба парњезкорї амр кард». Дар «Мурсал»-и Яњё ибни Аби Касир матлабе ба
таври зайл ворид шудааст, ки гуфтањои болоро таъйид мекунад: «Пас аз он зан чизе шунид, ки бад медид пас
назди ў истод». Равшану возењ аст, ки њангоми мусибат бисёри занњо доду
фиѓону нола мекунанд, бинобар ин Паёмбар (с) ба он зан фармуд: «Сабр дар лањзаи садамаи аввал аст», яъне
њангоми лањзаи аввали шунидани хабар аст, на баъд аз нолаву фиѓон. Сабри њаќиќї
лањзаи шунидани мусибат ва огоњ шудан аз он аст.
Мусалмон бояд чунин бошад. Барои шавњар лозим аст, ки
њамсарашро аз нолаву фиѓон ва рўйканию мўйканї ва амсоли он њангоми мусибатњо,
ки феъли мардуми замони љоњилият буд, манъ кунад.
Паёмбар (с) мефармояд: «Аз мо нест, касе, ки ба рўяш
мезанад, доман пора мекунад ва ба анљоми корњои замони љоњилият даъват
мекунанд».
Пас барои њељ мард ва зани мусалмон љоиз нест, ки чунин
корро анљом дињад ва бар шавњар лозим аст, ки њамсарашро дар сабру тањаммул
намудан ёрї дињад ва ўро ба рањмати Худованд (љ) ва ризо ба ќазову ќадари илоњї
хотиррасон кунад.
Номи китоб: Чї бояд кард, то њамсарат туро дўст дорад?
Муаллиф: Одил Фатњї Абдуллоњ
Аз арабї тарљумаи:
Муњаммадиќболи Садриддин